Santeria
Santeria is een West-Afrikaanse diaspora religie, ontstaan als gevolg van de gedwongen verplaatsing van West-Afrikaanse ‘Yoruba’ mensen naar het Caribische eiland Cuba als onderdeel van de transatlantische slavenhandel. Velen van hen hadden geen andere keuze dan zich te ‘bekeren’ tot het katholicisme en hun eigen spirituele praktijken te verbergen achter afbeeldingen van katholieke heiligen. Uit de verschrikkingen van deze geschiedenis is de spiritualiteit, magie en wijsheid van de Yoruba verspreid in meerdere hoeken van de wereld, en genieten de Orisha’s groeiende bekendheid.
Monotheism
Maar hoewel de Orisha’s centraal staan in Santeria, is de religie in wezen monotheistisch. Olodumare wordt aanbeden als de enige God en schepper van het universum. De Orisha’s staan veel dichter bij de aarde en zijn zodoende beter in staat om wij mensen te begrijpen en helpen.
De benaming ‘Santeria’ was oorspronkelijk denigrerend bedoeld door de Katholieke kerk/autoriteiten die neerkeken op de religie. Het is echter de naam waar de meeste mensen vertrouwd mee zijn. Andere namen zijn Lucumi of ‘Ocha’.
Enkele praktijken van Santeria zijn vandaag (heel) anders dan die in delen van West-Afrika waar de religie zijn oorsprong heeft (met name bij de Yoruba in hedendaagse) Nigeria. Echter, veel praktijken zijn ook min of meer hetzelfde of identiek. Santeria bezit veel eeuwenoude kennis en wijsheid afkomstig van de Afrikaanse continent. Maar vanaf zijn ontstaan in Cuba in de negentiende eeuw moest Santeria altijd worstelen en vechten om te overleven en zich aan te passen aan de veranderende tijden. Het is essentieel dat dit aspect van de religie wordt gerespecteerd en geëerd, en in leven gehouden.
Groei en verspreiding
In de VS is Santeria een snel groeiende religie en geniet van veel meer bekendheid dan in Europa. Dit is voor een groot deel door de Cubaanse diaspora. Lange tijd na de machtsovername in Cuba door Castro mocht de religie niet worden beoefend, of was er een negatieve maatschappelijke consequentie voor aanhangers. Als gevolg verlieten veel Cubanen het eiland en vestigden zich in de VS waar (relatieve) religieuze vrijheid heerste/heerst. Vandaag is de religie al lang gelegaliseerd in Cuba. Een andere reden waarom Santeria in de VS steeds groter wordt is de aanwezigheid van Afrikaanse-Amerikanen die zich willen bekeren om bij een van oorsprong Afrikaanse religie te horen.
Elegua
Elegua is de Orisha van het Kruispunt en is de centrale figuur in Santeria. Hij is alwetend en niets ontsnapt aan zijn aandacht. Hij daagt ons uit, vaak door ongebruikelijke en onverwachte methodes, om onszelf te openen om het leven ten volle te ervaren. Niemand is in staat om Elegua te omzeilen, en is hij meestal de eerste Orisha die men ‘ontvangt’ als men tot de religie toetreedt. Als je bereid bent om te luisteren en leren brengt Elegua zelfkennis en verlichting. Vanaf zijn positie in het centrum van het kruispunt houdt hij overal toezicht op. Hij maakt je bewust van alle keuzes die het leven biedt, en opent en sluit deuren op eigen goeddunken, allemaal voor het grotere goed.